^7] 

نگاهی گذرا بر دو ویزگی لیبرالیسم

با توجه به مکتب لیبرالیسم، به نظر می­رسد دو ویژگی این مکتب  بیش از دیگر ویژگی­‌های لیبرالیسم، به اقدام و ترویج سقط جنین در آمریکا کمک می­‌کنند.

اولویت حق بر سعادت و عدم دخالت دولت در موضوعات شخصی و حتی دفاع از حیطه شخصی فرد، از ویژگی­‌هایی است که سبب می­‌شود حامیان سقط جنین برای توجیه اقدام خود از آن بهره ببرند، این مسئله نه تنها در بحث سقط جنین بلکه در دیگر اقدامات فرد لیبرال همچون همجنس گرایی، ازدواج، طلاق و ... ظهور پیدا می­‌کند.

تقدم حق بر سعادت

یکی از ویژگی­های لیبرالیسم، اولویت حق بر سعادت است، بدان معنا که اگر شخص اقدامی می­‌کند نه بدان جهت است که این فعل او بر مبنای سعادت انجام گرفته بلکه بر این اساس است که این شخص بنابر حقی که دارد تشخیص می­‌دهد که این اقدام در جهت منافع او است و احتمال دارد هیچ خیری پشت این اقدام قرار نگذفته باشد؛ به عنوان مثال حامیان همجنس گرایی این اقدام خود را تنها معطوف به حیطه شخصی و حقی که در قانون برای آنها مشخص شده است، توجیه می‌کنند.[8]

ورود این طرز تفکر به عرصه سیاست نیز همانند رویکرد قبلی تبعات و آثار خاص خود را به نمایش خواهد گذاشت. بنابراین اگر در عمل قائل به اولویت حق بر سعادت شویم، شاهد جامعه‌ای خواهیم بود که در آن، شیوه‌ای که مردم به آن می‌زیند و حق زیستن مطابق آن را دارند، الزاماً مطابق با شیوه صحیح و درست زندگی نیست و به عبارت بهتر مردم هیچ نیازی به این که مطابق شیوه صحیح زندگی، زندگی کنند نمی‌بینند، بلکه آن‌ها در چارچوب حقوقی که برایشان در نظر گرفته شده است زندگی می‌کنند، بدون این که در انتخاب این نوع و یا هر نوع از زندگی که حقوق آن‌ها به آنان اجازه آن را می‌دهد، نیازمند به رعایت سعادت و خیرها و یا توجه به آن‌ها (زندگی معطوف به خیر) باشند.[9]

بی‌طرفی دولت لیبرال در حقوق افراد

مایکل سندل یکی از متفکرین در عرصه لیبرالیسم می­گوید: فلسفه سیاستی که ما با آن زندگی می‌کنیم (لیبرال دموکراسی) نوع خاصی از نظریه سیاسی لیبرال است که اندیشه اصلی آن این است که دولت باید نسبت به رویکردهای مذهبی و اخلاقی­ای که شهروندان آن اتخاذ می‌کنند بی‌طرف باشد و از آن­جا که مردم بر سر بهترین راه زندگی اختلاف نظر دارند، دولت نباید در قانون، هیچ رویکرد خاصی به حیات سعادتمند را مورد تأیید قرار دهد.

بدین ترتیب سندل بی‌طرفی دولت را اندیشه اصلی لیبرال دموکراسی می‌داند، اندیشه‌ای که به همراه دیگر عوامل، فلسفه اجتماعی این مکتب را تشکیل می‌دهند. بی‌طرفی دولت و خنثی بودن آن در مورد زندگی سعادتمند، از شاخصه‌های اندیشه‌های سیاسی مدرن محسوب می‌شود.[10] [11]

مایکل سندل

در این رویکرد، دولت نسبت به انجام اموری که فرد راغب به آن است هیچ دخالتی نداشته و حتی برای راحتی فرد قوانینی وضع می‌­کند تا آزادی وی تأمین شود، به عنوان مثال قانون آزادی همجنس گرایی در آمریکا و عدم مخالف سران آمریکایی با این مسئله حاکی از نگاه لیبرالیسم به عدم دخالت دولت در منع آزادی­‌های فردی است.

رابطه میان خصوصیات لیبرالیسم و ترویج سقط جنین  

چنان که پیش از این ذکر شد، سقط جنین در ایالات متحده به راستی موضوعی مناقشه­ برانگیز بوده و هست. آنچه در این بخش از نوشتار در پی آن هستیم این است که نشان دهیم رابطه‌ای وثیق میان وضعیت کنونی سقط جنین و خصوصیات اصلی اندیشه لیبرالی وجود دارد و وضعیت کنونی، حاصل اندیشه‌های لیبرالی و به کار‌گیری آن‌ها در عرصه عمل است.

به عبارت بهتر در این بخش در پی آن هستیم که نشان دهیم ترویج سقط جنین و آزاد دانستن مادران در پایان دادن به حیات جنین، برخاسته از نگاه لیبرالی است و وضعیت کنونی ایالات متحده آمریکا که در آن 93 درصد از سقط جنین‌هایی که صورت می‌گیرد بدون هرگونه اضطرار و نیاز پزشکی و صرفاً به خواست والدین می‌باشد، محصول عملی شدن نگاه لیبرالی در زندگی جمعی انسان‌ها در ایالات متحده آمریکا است.

برای نشان دادن چنین امری لازم است که اولاً نگاهی به استدلال‌های حامیان سقط جنین داشته باشیم. شایان ذکر است که حامیان سقط جنین می‌توانند در سراسر دنیا استدلال‌های مختلفی داشته باشند. آنچه ما در این جا در پی نشان دادن آن هستیم این است که حامیان سقط جنین، لیبرالیسم را مکتبی مناسب برای دفاع از خواست خود یافته‌اند و از این رو استدلال‌هایی که در حمایت از سقط جنین مطرح می‌کنند با مبانی لیبرالیستی سازگار می‌باشد. علاوه بر این در گامی دیگر روندی که سقط جنین در جامعه آمریکا طی کرده است، منطبق بر عملی شدن معیارها و شاخصه‌های لیبرالیستی در این جامعه بوده است.

دو سوی مناقشه کنونی در مورد سقط جنین در ایالات متحده آمریکا را می‌توان به تقریب زیر تقریر کرد:

الف) طرفداران آزادی سقط جنین: این عده به دلایل مختلفی از جمله آزادی و اختیار زن (در این که باردار باشد یا خیر) و آزادی زن و مرد در انتخاب آینده زندگی‌شان، استدلال می‌کنند که مطابق این دلایل زن باید نسبت به حفظ و سقط جنین خود آزاد باشد. به این ترتیب از نظر اینان درست این است که زن را مجبور به حفظ جنین و بارداری نکنند و خلاف این امر ظالمانه و اجبار­آمیز است. این نگاه کاملاً همخوان با نگاه لیبرالیستی است. چنان­که متفکرین لیبرالیسم نیز در بیان استدلال­های مختلف حامیان سقط جنین به نگاه لیبرالیستی و تقدم قائل شدن بر حق در برابر سعادت اشاره می‌کنند و از قول این گروه می‌نویسند:[12]

از آن جهت نباید علیه سقط جنین قانون‌گذاری نمود که سقط جنین یک حق است.

ب) مخالفان آزادی سقط جنین: این گروه نیز به دلالیل مختلف از جمله دستورات مذهبی، متمسک می‌شوند و مدعی آن هستند که جنین در حقیقت یک موجود زنده و انسان صاحب حق است و هیچ کس حتی مادر وی حق ندارد او را از حق حیات محروم کند. به این ترتیب به نظر اینان درست این است که حق انسان ناتوانی که امکان دفاع از خود را ندارد تضییع نشود و یک انسان از حق حیات محروم نگردد.

اعتراض مخالفین سقط جنین در آمریکا

حمایت از سقط جنین برای تجارت لوازم آرایشی و محصولات خوراکی

در کنار حمایت مکتب لیبرالیسم از آزادی سقط جنین در آمریکا، تجارت دیگری بواسطه رشد صنعت سقط جنین رونق گرفته است، تجارت لوازم آرایشی که برای تولید جنس مرغوب نیاز به روغن تولید شده از جنین است.

در کنار این تجارت پر سود، اظهارات سناتور آمریکایی رالف شورتی "Ralph Shortey   " در ایالت اوکلاهاما فاش کرد که شرکت‌های پپسی، کرافت و نستله از سلول‌های کبد جنین‌های سقط شده به عنوان طعم‌دهنده نوشیدنی‌های خود استفاده می‌کنند و روزانه میلیون‌ها نفر در سراسر جهان، از این نوشیدنی‌ها استفاده می‌کنند.

بنابر این افشاگری مشخص شد شرکت­‌های یاد شده با همکاری و حمایت از مؤسسات خصوصی سقط جنین، کبدهای جنین سقط شده را برای مصارف خوراکی از جمله طم دهنده­‌ها مورد استفاده قرار می­‌دهند.[13]

صنعت سقط جنین و تجارت لوازم آرایش

"ویکی ایوان" محقق کلیسای سان فرانسیسکو در تحقیقات خود درباره سقط جنین در آمریکا نشان می­دهد بر اساس قوانین و سیاست­‌های پشت پرده، رشد سقط جنین نسبت به 30 سال گذشته بیش از 30 درصد افزایش داشته است.

بنابر تحقیقات وی، 1.787 مرکز حمایت از سقط جنین در آمریکا وجود دارد و با توجه به سیاست­‌های حمایتی دولت­‌ها از سال 1997 تا سال 2008؛ 25 درصد افزایش پیدا کرده است.

بنابر تحقیقات ایوان، تبلیغات دولت­‌ها و مؤسسات خصوصی برای زیبایی اندام زنان و همچنین جلوگیری از چروک شدن پوست، بسته­‌های تشویقی برای سقط جنین ایجاد کرده و این مسائل در کنار حق قانونی برای هر فرد درباره حاملگی سبب رونق داروسازی و تجارت لوازم آرایشی شده است.

ایوان می­‌گوید: با توجه به فعالیت­‌های گسترده و آزادانه مؤسسات خصوصی در آمریکا، به نظر می‌­رسد سیاست­‌های دولتمردان برای سهولت این مسئله بسیار پررنگ است تا جایی که بنابر اسناد منتشر شده، مؤسسات خصوصی سقط جنین در انتخابات ریاست جمهوری کمک­‌های بسیاری به نامزدها و احزاب سیاسی کرده­‌اند.[14]

وی همچنین در ادامه تحقیقات خود می­گوید: بدون استفاده از اندام جنین­‌های سقط شده، عملا تجارت لوازم آرایشی سود زیادی ندارد، بسیاری از لوازم آرایشی تولید شده برای افراد سالخورده و برای جلوگیری بشتر از چروک شدن و پیری پوست به کار می‌­رود که در این لوازم آرایشی به صورت مستقیم از جنین انسان استفاده می­‌شود.

منابع و مآخذ:

[1]  - http://www.enotes.com/william-shakespeare-william-shakespeare- 5-criticism/feminist-criticism

[2]  - http://www.divorcerate.org/

[3]  - http://www.time.com/time/magazine/article/ 0,9171,1989124,00.html

[4]  - http://www.guttmacher.org/pubs/FB-Unintended-Pregnancy-US.html

[5]  - Cohen, Susan A., (2006) Roe or No Roe, Right to Abortion Seen Eroding under Newly Constituted Supreme Court, Guttmacher Policy Review, winter, Volume 9, Number 1.

[6] - Guttmacher Institute, (July/2008) Facts on Induced Abortion  in the United States, www.guttmacher.org.

[7]  - http://plato.stanford.edu/entries/liberalism/

[8]  - http://pewresearch.org/pubs/ 1994/poll-support-for-acceptance-of-homosexuality-gay-parenting-marriage

[9]  - عزیزی سید مجتبی، لیبرالیسم؛ فلسفة اجتماعی سقط جنین، درآمدی بر علوم انسانی اسلام / دکتر علی‌اصغر خندان و همکاران، تهران، دانشگاه امام صادق (علیه السلام)

[10] - Sandel, Michael J., (1996) Democracy"s discontent, America in search of a public philosophy, Cambridge, mass: the bekknap press of Harvard university press.

[11]  - عزیزی سید مجتبی، لیبرالیسم؛ فلسفة اجتماعی سقط جنین، درآمدی بر علوم انسانی اسلام/ پیشین

[12]  - http://wewantthedebate.ca/for-immediate-release-abortion-there-is-everything-to-debate%E 2%80%A 6/

[13]  - http://www.naturalnews.com/ 034777_Pepsi_aborted_fetus_cells_soda_flavoring.html